Mag je een foto van een politiewagen online zetten?

Het blijft een lastige vraag: Mag ik op de openbare weg een foto van een politiewagen maken, en deze foto op internet plaatsen? Mocht je nu al denken dat dat altijd zou mogen , dan adviseer je zeker om nog even verder te lezen. Dat is namelijk niet het geval.

Allereerst moet je begrijpen dat de politie een onderdeel uitmaakt van de overheid, en meer in het bijzonder van de Staat der Nederlanden. En wanneer die Staat bepaalde logo’s of huisstijlen laat ontwikkelen, dan eist ze daarop vaak van de ontwerper een overdracht van het auteursrecht. Zo is het ook in 1992 gegaan met de huisstijl van de politie. Daaronder valt naast het logo, het briefpapier, of de uniformen, ook de zogeheten striping die we op de auto’s van de politie aantreffen. Dat zijn de onder een hoek van 40 graden diagonaal aangebrachte strepen die in het donker reflecteren. En inderdaad, een vergelijkbare striping zie je ook bij de brandweer of op ambulances.

In al die gevallen is die striping dus beschermd op grond van het auteursrecht. En om enig misverstand daarover uit te sluiten heeft de Staat dat ook nog eens vastgelegd door het auteursrecht hierop “bij wet, besluit of verordening” voor te behouden. En mocht dat allemaal nog niet genoeg zijn, heeft de Staat ook nog eens de striping vastgelegd als een zogeheten vormmerk, waardoor zij ook op grond van het merkenrecht kan optreden tegen ongewenst gebruik.

Wat nu indien je een foto van een politie auto zou maken? Je maakt dan immers tevens een kopie van een auteursrechtelijk beschermd werk, namelijk de striping. De fotograaf is dan in ieder geval auteursrechthebbende op de foto zelf. Maar mag deze foto vervolgens ook gepubliceerd worden?

Het auteursrecht bevat in artikel 16a een uitzondering voor actuele reportages. Daar is al sprake van zodra een gebeurtenis enige nieuwswaarde heeft. De weergave is dan toegestaan indien dat gerechtvaardigd is voor het behoorlijk weergeven van de actuele gebeurtenis die het onderwerp is van de reportage. In alle andere gevallen mag je de foto dus niet publiceren.

Maar wacht, is er dan niet tevens sprake van een merkinbreuk? Op grond van de merkenwetgeving is het zo dat het gebruik van een merk in een actuele rapportage een geldige reden oplevert om het merk te mogen gebruiken. De vrijheid van meningsuiting weegt in dat geval zwaarder dan het recht op een vormmerk.